Lasius umbratus (Nylander, 1846)

García, Fede, 2019, O subxénero Chthonolasius Ruzsky, 1912 (Hymenoptera: Formicidae) en Galicia, no contexto ibérico., Arquivos Entomolóxicos 21, pp. 179-192 : 182

Lasius umbratus (Nylander, 1846)

— Mesón da Cabra, Guitiriz, Lugo, 43°10'42"N 7°49'47"O, 460 m, VIII-2003, beirarṙa. 2 raíñas, pola tardiña, durante o voo nupcial. Ademais facían o voo outras especies de Lasius s. str.

— Mesón Novo, Cervantes, Lugo, 42°49'36"N 6°56'00"O, 1180 m, 3-VII-2017, beirarṙa. 1 raíña.

— Parga, Guitiriz, Lugo, 43°09'21N 7°50'19"O, 450 m, 26-VIII-2007, beirarṙa, 1 raíña; VII-2011, beirarṙa, 3 raíñas.

— Vila de Guitiriz, Guitiriz, Lugo, 43°10'50"N 7°53'32"O, 460 m, 26-VIII-2007, beirarṙa. 1 raíña.

Coñecida na metade occidental de Eurasia ( Seifert, 2018), e con citas ibéricas en Asturias ( AIM, 2014), Barcelona ( Espadaler, 1987; Espadaler & Roig, 2001; García et al., 2010; Herraiz, 2010), Burgos ( García & Cuesta-Segura, 2017), Cantabria ( Collingwood, 1991), Castellón ( Collingwood, 1991), Girona ( Suñer Escriche, 1991; Schar et al., 2018), Huesca ( Urbieta et al., 1984; Collingwood, 1991; Palanca & Castán, 1994), León ( Cuesta-Segura et al., 2018), Lugo ( Collingwood, 1991; García, 2009), Madrid ( Collingwood, 1991), Navarra ( Tinaut et al., 2010), Palencia ( López, 1988) e La Rioja ( De Haro & Collingwood, 1991) ( Fig. 1d ). A cita de García et al. (2010) foi dada como L. distinguendus , sendo correxida a L. umbratus por Espadaler & Santamaría (2012).

Lasius umbratus é unha especie bastante euritópica, pero evita os medios moi secos ou moi ḣmidos ( Seifert, 2018). Os hospedeiros citados que están presentes tamén en Galicia son L. niger , L. platythorax e L. brunneus ( Seifert, 2018) . En Galicia unha raíña foi observada en Guitiriz tentando a entrada nun niño de L. niger ( García, 2009) .

Esta especie é a máis frecuente do subxénero en Europa Central ( Seifert, 2018), ademais de ter unha boa cantidade de citas na Península, e non deixa de ser sorprendente que aínda que as raíñas son capturadas durante os voos nupciais con certa facilidade, o autor non atopara ninġn niño. As raíñas son características por presentar pilosidade longa e apéndices coa sección redondeada (Táb. II; Fig. 3b). A proporción HW/HL da mostra da Vila de Guitiriz é moi baixa, xa que a concavidade do occipucio é moi grande.

Todas as raíñas amosaron os valores esperados para L. umbratus facendo os discriminantes das claves de Seifert (2018). O paso 14, para distinguir L. umbratus e L. distinguendus , non se puido realizar dado que unha das medidas está fora do alcance do material óptico do autor. Porén, como o propio Seifert di nese paso, a dificultade para distinguir entre as ḋas especies dase nos espécimes en que L. umbratus presenta unha pilosidade reducida, que non é o caso das mostras presentadas.

Figures

Fig. 1.- Citas de Chthonolasius coñecidas en Iberia. Círculos amarelos: citas bibliográficas; cadros vermellos: citas novas. a.- L. citrinus. b.- L. mixtus. c.- L. sabularum. d.- L. umbratus. e.- L. meridionalis. f.- L. bicornis. g.- L. jensi. h.- L.